بررسی جامع صنعت آلومینیوم در ایران و جهان

Transkript

1 بررسی جامع صنعت آلومینیوم در ایران و جهان واحد خدمات سرمایه گذاری کارگزاری تامین سرمایه نوین تهیه کننده:فرزانه طهرانچی اردیبهشت ماه 49 1

2 -1 فهرست مطالب پیشگفتار...3 معرفی ویژگیها و کاربردهای فلز آلومینیوم... 9 آلومینیوم منبع تهیه 5- استخراج آلومینیوم ذخایر بوکسیت در جهان ذخایر بوکسیت در ایران میزان تولید آلومینیوم در 4- سرانه مصرف بازارهای جهانی...13 آلومینیوم تقاضای جهانی آلومینیوم بررسی روند قیمت پریمیومه یا آلومینیوم بررسی بهای جهانی آلومینیوم در یک سال گذشته صنعت آلومینیوم وضعیت صنعت آلومینیوم در در خاورمیانه...22 ایران میزان تولید شمش آلومینیوم ایران در سال مشکل صنایع آلومینیوم در ایران آلومینیوم و صنعت خودروسازی بازارهای مناسب برای آلومینیوم ایران چشم انداز صنعت آلومینیوم آخرین اخبار در حوزه صنعت آلومینیوم جمعبندی و نتیجهگیری منابع و مآخذ

3 1- پیشگفتار آلومینیوم سومین عنصر فراوان در پوسته زمین میباشد و بیشترین نرخ رشد مصرف را در میان فلزات در طی سه دهه اخیر دارا بوده است که این امر به دلیل ویژگیهای برتر آلومینیوم همچون سبکی وزن سازگاری با محیط زیست و قابلیت تبدیل به مواد متنوع میباشد. این ویژگیها آلومینیوم را به عنوان یک فلز استراتژیک برای کشورهای مختلف بدل کرده است. این گزارش در آغاز به تشریح کاربردها و ویژگیهای فلز آلومینیوم پرداخته و سپس منابع بزرگ بوکسیت در ایران و جهان و چگونگی استخراج آلومینیوم از معادن را معرفی می نماید. در ادامه عمده ترین تولید کنندگان و مصرف کنندگان سرانه مصرف و روند قیمتی این فلز مورد بررسی قرار گرفته و وضعیت آلومینیوم در ایران تبیین می- گردد. در پایان نیز مشکالت صنعت آلومینیوم و چشم انداز آن ارائه میگردد. 2- معرفی آلومینیوم که عنصری نقرهای و انعطافپذیر است عمدتأ به صورت سنگ معدن بوکسیت یافت میشود. آلومینیوم فلزی نرم و سبک اما قوی است. ظاهری نقرهای - خاکستری دارد و الیه نازک اکسیداسیونی که در اثر برخورد با هوا در سطح آن تشکیل میشود از زنگ زدگی جلوگیری میکند. وزن آلومینیوم تقریبأ یک سوم فوالد یا مس است. چکش خور و انعطاف پذیر بوده و به راحتی خم میشود. بعالوه این عنصر غیر مغناطیسی دومین فلز چکش خور و ششمین فلز انعطافپذیر است. اجزای سازههایی که از آلومینیوم ساخته میشوند در صنعت هوانوردی و سایر مراحل حمل و نقل بسیار مهم هستند. همچنین در سازههایی که در آنها وزن پایدار و مقاومت الزم است وجود این عنصر اهمیت زیادی دارد. آلومینیوم بعد از اکسیژن و سیلیسیم سومین عنصر فراوان در پوسته زمین محسوب میشود و به طور کامل قابل بازیافت است و 45 درصد نیز قابلیت ذخیره انرژی دارد. همه این عوامل سبب گردیده تا این فلز در 31 سال گذشته در بین کل فلزات بیشترین رشد مصرف را به خود اختصاص دهد و پیشبینی میگردد که در 31 سال آینده نیز همین وضعیت ادامه یابد. ماده اولیه و اصلی جهت تولید این فلز اکسید آلومینیوم یا آلومینا Al2O3) ( با درصد خلوص باال بوده و در حدود 41 درصد آلومینا جهت تولید آلومینیوم استفاده میشود. تولید هر تن آلومینیوم در جهان نیازمند 2 تن آلومیناست و تولید هر یک تن آلومینا با استفاده از 2 تا 3 تن بوکسیت مقدور است. آلومینیوم خالص نرم و دارای استحکام محدودی است. این فلز میتواند با کارهایی مانند لولهکردن و یا قالببندی تا حدودی سخت شود و استحکام پیدا کند. اما این سختی و استحکام جهت بهکاربردن نسبتا پایین است و در نتیجه آلومینیوم بیشتر همراه با سایر فلزات به صورت آلیاژ به کار میرود هر چند که میزان فلزات افزوده شده به آلومینیوم دارای نسبت پایینی در آلیاژ میباشند. 3

4 3- ویژگیها و کاربردهای فلز آلومینیوم آلومینیوم کاربردیترین فلز بعد از آهن است و تقریبا در تمامی بخشهای صنعت دارای اهمیت میباشد. آلومینیوم خالص نرم و ضعیف است اما میتواند آلیاژهایی را با مقادیر کمی از مس منیزیوم منگنز سیلیکون و دیگر عناصر به وجود آورد که این آلیاژها ویژگیهای مفید گوناگونی دارند. این آلیاژها اجزای مهم هواپیماها و راکتها را میسازند. وقتی آلومینیوم در خالء تبخیر شود پوششی تشکیل میدهد که هم نور مرئی و هم گرمای تابشی را منعکس میکند. این پوششها الیه نازک اکسید آلومینیوم محافظ را بوجود میآورند که همانند پوششهای نقره خاصیت خود را از دست نمیدهند. مهمترین کاربردهای آلومینیوم و مشتقات آن را میتوان در طبقه بندی زیر عنوان نمود: متالوژی آلومینیوم به همراه درصد کمی سیلیس روی منگنز منیزیم مس و یا لیتیوم آلیاژهای مقاومی در برابر فرسودگی و زنگ زدن را تشکیل میدهد که برای بستهبندی ظروف کاالهای الکتریکی مصالح ساختمانی هوا فضا و اتومبیل سازی به کار میرود. شیمیایی آلومینیوم برای تهیه انواع عایق و به عنوان یک رسانای خوب گرمایی در تهیه وسایل آشپزخانه به کار میرود. آلومینیوم بعد از مس دومین عنصر رسانای جریان الکتریکی است و به علت ایجاد خطوط بسیار قوی الکتریکی از آن برای تهیه سیم های انتقال ولتاژ باالی جریان استفاده می شود. بوکسیتها در تهیه سیمان و ماده ثابت رنگ کاری به کار میروند و همچنین از پودر اکسید آلومینیوم به صورت کانی بوکسیت برای تهیه سولفات آلومینیوم و آلومینات سدیم در تصفیه آب استفاده می شود. از سولفات آلومین نیز در صنایع کاغذسازی و پارچه بافی استفاده می شود. بازیافت بیش از %61 فلز آلومینیوم بازیافت میشود و قراضة آلومینیوم در بازار جهانی مورد معامله قرار میگیرد. قراضههای آلومینیوم به طورگسترده به ذوبکنندگان آلومینیوم ثانویه فروخته میشود. این روش هم به حفظ و سالمت محیط زیست کمک میکند و هم از نظر تجاری مقرون به صرفه است چراکه در هزینه ذوب و تولید آلومینیوم از نظر مصرف انرژی صرفهجویی میشود. 4

5 پوششهای نسوز کورههای بلند آهن فوالد و شیشه چندین مرتبه بازیافت میشود. با این وجود جداسازی و تصفیه مواد مصرف شده برای استفاد مجدد مشکل است و برخی خواص فیزیکی و شیمیایی آنها تغییر مییابد. بنابراین از مواد بازیافتی برای تولیدات با درجه پایینتر استفاده میشود. از آنجایی که بیش از 41 درصد از کل بوکسیت دنیا جهت ساخت آلومینا استفاده میشود مصرف این ماده معدنی به طور گستردهای وابسته به تولید آلومینا و در نتیجه آلومینیوم است. مقدار کمی از بوکسیت نیز در صنایع متالوژیکی )مواد نسوز سایندهها و...( استفاده میشود. صنعت حمل و نقل الف- اتومبیل ها از دهه 71 به بعد توجه زیادی به بهبود وضع سوخت کاهش وزن خودروها کاهش مواد خروجی زاید از خودرو و افزایش امنیت مسافر صورت گرفت. این امر موجب ازدیاد استفاده از موادی مانند آلومینیوم فوالدهای مقاوم منیزیم و پالستیک های مستحکم شد. آژانش حفاظت از محیط زیست آمریکا (EPA) میزان استانداردی برای مصرف سوخت در خودروهای سواری به تصویب رسانده است. وزن کلی خودرو در سال پوند بوده که در سال 2111 به 2888 پوند و در بهترین حالت به 2793 پوند رسیده است. این کاهش وزن باعث افزایش بهره وری و مصرف کمتر سوخت در خودرو شده است. هدف از وضع استاندارد در مورد افزایش ایمنی و کاهش و قطع ورود مواد زاید به طبیعت توجه دادن صنایع به قبول جایگزین های دیگری برای مواد کنونی از جمله آلومینیوم است. در گذشته از آلومینیوم در قسمتهای قالبی ماشین همچون چرخها و قطعات موتور استفاده میشد. امروزه گرچه همین استفاده همچنان مهمترین مورد مصرف آلومینیوم است ولی در سالهای اخیر رشد قابل توجهی در استفاده آلومینیوم در طراحی و تولید بدنه اتومبیل صورت گرفته است. ب- صنایع هوافضا آلیاژهای آلومینیوم به سبب مقاومت باال در برابر کشش به نسبت وزن کم آن استفاده زیادی در ساخت هواپیماهای تجاری و نظامی دارند. آلیاژهای آلومینیوم %7 مواد مورد استفاده برای ساخت هواپیما را تشکیل میدهند. آلومینیوم بیشتر در هواپیماهای مسافربری استفاده میشود تا در هواپیماهای نظامی و علت آن احتیاج هواپیماهای نظامی به استفاده از مواد مستحکم تری مانند تیتانیوم است. ولی به هر حال بازار آلیاژهای مورد استفاده در هواپیماهای نظامی بسیار مهماند زیرا آلیاژهای مورد استفاده در این بخش بسیار گران هستند. آلومینیوم ماده برتر استفاده شده در هواپیماست که از %55 تا %81 کل وزن آن را تشکیل میدهد. 5

6 ج- صنایع دریایی آلومینیوم موارد استفادههای زیاد و متنوعی در صنایع کشتی سازی دارد. علت استفاده آلومینیوم در این صنایع وزن سبک مقاومت باال و ایستادگی آن در برابر خوردگی است. بازار استفاده از آلومینیوم به خصوص در قایق های تندرو بیشتر است. مهمترین و بزرگترین پتانسیل استفاده از آلومینیوم در این صنعت کشتیهای مخصوص حمل مسافر و بار است که می خواهند از سرعت زیادی نیز برخوردار باشند. د- صنایع حمل و نقل ریلی مقاومت باال به نسبت وزن کم آلومینیوم سبب می شود که از آن در ساخت قسمتهای چرخشی قطارها استفاده شود که به قطار اجازه میدهد تا سوخت و بار بیشتری را حمل نماید. آلومینیوم اغلب در برابر زنگ زدن مقاوم است که باعث میشود بتوان از آن در مصارف طوالنی مدت استفاده نمود. آلومینیوم در این صنعت مصارف متنوع و گوناگونی دارد که می توان به ساخت واگنهای حمل بار و مسافر لکوموتیوها و مترو اشاره کرد. ریلهایی از جنس آلومینیوم می توانند در انواع سیستم ریل مغناطیسی گسترش یابند. در ترنهای سریع السیر نیز که برای حمل مسافر از آنها استفاده می شود از آلومینیوم استفاده میشود. قوطی ها وبسته بندیها استفاده از آلومینیوم در بدنه و سر و ته قوطیهای کنسرو مهمترین استعمال آلومینیوم در این بخش از صنعت است که %41 آن را تشکیل می دهد. صنایع بستهبندی دومین صنعت بزرگ استفاده از آلومینیوم بعد از صنعت حمل و نقل هستند ولی مقادیر بسیار متفاوتی از آلومینیوم در این صنعت در کشورهای جهان مصرف می شود. صنعت ساختمان صنعت ساختمان بازار مهمی برای آلومینیوم است که در آن آلومینیوم و آلیاژهای آن مورد استفاده قرار میگیرند. مهمترین فاکتورهایی که باعث میشوند از آلومینیوم در این قسمت استفاده شود وزن کم شکل پذیری باال مقاومت باال در برابر زنگ زدگی هزینه کم برای نگهداری عمرطوالنی و عدمنیاز به رنگکردن است. وزن کم آلومینیوم باعث میشود که هزینه احداث بنا پایین آمده زمان ساخت نیز کاهش یابد. آمریکا بزرگترین مصرف کننده آلومینیوم در ساختمانسازی است. صنایع برق منیزیم و سیلیس برای افزایش خواص فیزیکی آلومینیوم به آن اضافه میشوند تا آلیاژی مقاوم از آلومینیوم بسازند. اما آلیاژ حاصل خاصیت هدایت الکتریکی ضعیفتری نسبت به آلومینیوم خواهد داشت. آلومینیوم %61 هدایت 6

7 الکتریکی مس را دارد ولی چگالی آن بسیار کمتر از مس است )2/6 آلومینیوم کمتر از نصف وزن رساناهای مسی است. در برابر 4 (. وزن رساناهای ساخته شده از از دهه 1421 تاکنون آلومینیوم برای قسمت باالی دکلهای انتقال برق فشار قوی به کار میرود. استحکام باال به نسبت وزن کم باعث می شود که بتوان با آن دکل های بلند و مستحکمی ساخت که باعث کاهش قیمت در سیستم انتقال نیرو می شود. آلومینیوم اغلب در برابر خوردگی مقاوم است. البته اندازه بزرگ وسایل ساخته شده از آلومینیوم یک ضعف به شمار میرود. مصارف وسایل با دوام کولرها یخچالها و فریزرها و ماشین لباسشویی بخش عمدهای از کل تقاضای آلومینیوم را تشکیل می دهند. استفاده از آلومینیوم در این سه صنعت در 15 سال اخیر 2 برابر شده است. البته استفاده از آلومینیوم در وسایل پخت وپز مثل اجاق گاز رو به کاهش نهاده است زیرا گفته شده که می تواند باعث بیماری آلزایمر شود. این فلز از آن جهت در این صنعت مورد استفاده قرار می گیرد که قابلیت انتقال گرمای باالیی دارد وزن سبکی دارد و در مقابل خوردگی مقاوم است. ماشین ها و تجهیزات این بخش شامل صنایع کشاورزی نردبان ها داربست ها وسایل اتصاالت و سخت افزارهای دیگر است. ساختمان سازی و تجهیزات کارخانههاست. این موارد شامل لوله های آبیاری تصفیه وگالوانیزه کردن فوالد آلومینیوم در پروسه های مدرن تولید فوالد و برای پاالیش فوالد به کار می رود. آلومینیوم به فوالد اضافه میشود تا خصوصیات مکانیکی )فیزیکی( فوالد را بهبود بخشد. آلومینیوم به فوالدهای دارای کربن کم اضافه می شود تا با کاهش میزان نیتروژن میزان کشش آن را افزایش دهد. یکی از مصارف مهم آلومینیوم استفاده از آن به عنوان محافظ ورقه های فوالد برای جلوگیری از زنگزدگی است. این ترکیب پوشاننده فوالد شامل 55 %آلومینیوم %93/5 روی و %1/5 سیلیسیم است. استفاده اصلی از آهن گالوانیزه و ترکیبات مشابه آن در صنایع اتومبیل سازی است که معموال سوخت خطوط خنک کننده روغن و خطوط هدایت نیرو به کار میرود. برای خطوط انتقال باتری ها 7

8 استفاده از باتری های آلومینیوم هوا به ویژه در ماشین هایی که با انرژی الکتریسیته فعالیت می کنند گسترش یافته است. البته این میزان در ماشینهای دیگری که انرژی کمتری مصرف می کنند نیز گسترش یافته است. از سال 1488 تالشی آغاز شده تا باتری های آلومینیوم هوا در مراکز سوییچ مخابراتی جایگزین باتری های سرب اسید شوند. نیمه رساناها آلومینیوم یکی از موادی است که پتانسیل الزم برای تولید رساناهای با قدرت باال را داراست. رساناهای با قدرت باال مواد یا آلیاژهایی هستند که مقاومتی در برابر جریان برق ندارند وآن را بدون اتالف انرژی و به سرعت منتقل می نمایند. بیشتر رساناهای با قدرت باالیی که تاکنون گسترش یافته اند فقط در دمای بسیار پایین فعالیت می کنند. سایر مصارف استفاده دیگر آلومینیوم در مهمات سازی است که البته اندک است. از آلومینیوم در تفنگ ها استفاده می شود تا قابلیت و کارایی آنها باال رود. در بعضی موارد هم در کلت های کمری نیروهای پلیس و در بعضی از کشورها در ضرب سکه به کار می رود. از پودر آلومینیوم در صنایع معدنی نیز استفاده می شود. در نمودار زیر درصد استفاده از آلومینیوم در صنایع مختلف نشان داده شده است. 8

9 4- منبع تهیه آلومینیوم بوکسیت سنگ معدن فلز آلومینیوم است که عمدهترین منبع برای تهیه آلومینیم میباشد. این سنگ معدن متشکل از کانیهای دیاسپور بوهمیت گیبسیتو کانیهای آهن تیتانو سیلیس میباشد. 5- استخراج آلومینیوم آلومینیوم یک فلز واکنشگر است و نمیتواند از سنگ معدن خود به وسیله کاهش با کربن جدا شود. یکی از روشهای جداسازی این فلز از طریق الکترولیز است. )این فلز در محلول اکسیده شده سپس به صورت فلز خالص جدا میشود.( لذا جهت این کار سنگ معدن باید درون یک مایع قرار بگیرد. اما بوکسیت دارای نقطه ذوب باالیی است )2111 درجه سانتیگراد( که تامین این مقدار انرژی از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست. برای سالهای زیادی بوکسیت را در فلورید سدیم و آلومینیوم مذاب قرار میدادند و نقطه ذوب آن تا 411 درجه سانتیگراد کاهش مییافت. اما امروزه مخلوط مصنوعی ازآلومینیوم سدیم و فلوئورید کلسیم جایگزین فلورید سدیم و آلومینیوم شده است. این فرایند هنوز مستلزم انرژی بسیار زیاد است و کارخانجات آلومینیوم دارای ایستگاه- های برق مخصوص خود در اطراف این کارخانهها هستند. الکترودهایی که در الکترولیز بوکسیت به کار میروند هر دو کربن هستند. به طور کلی اولین مرحله در استخراج آلومینیوم خارج کردن آن از زمین در معدن است. اگرچه آلومینیوم هرگز به تنهایی در پوسته زمین )به دلیل واکنش پذیری باالی آن( یافت نمی شود اما در عوض در ترکیباتی در پیوند با عناصر دیگر به خصوص اکسیژن و سیلیکون یافت می شود. بوکسیت با استفاده از "فرایند بایر" خالص می شود. این فرایند طی دو مرحله اتفاق می افتد. ابتدا سنگ معدن آلومینیوم با هیدروکسید سدیم مخلوط می شود تا اکسیدهای آلومینیوم و سیلیکون حل شوند اما سایر ناخالصی ها در این مرحله حل نمیشوند. این ناخالصیها سپس از طریق فیلتر سازی از بین میروند. سپس گاز دی اکسید کربن از درون محلول باقی مانده میجوشد و اسید کربنیک ضعیف تشکیل می شود که محلول را خنثی کرده و سبب رسوب اکسید آلومینیوم می شود اما ناخالصی های سیلیکون در محلول از بین می روند. پس از فیلتر سازی و جوشیدن تا از بین رفتن آب اکسید آلومینیوم خالص بدست می آید. هنگامی که اکسید آلومینیوم خالص تولید می شود آلومینیوم از طریق روش Hall-Heroult بدست می آید. در این روش اکسید آلومینیوم با کریولیت )ساخته شده از فلورید سدیم و فلورید آلومینیوم( مخلوط شده و سپس تا حدود 481 درجه سانتی گراد گرم می شود تا جامدات ذوب شوند. این دما بسیار پایین تر از دمای مورد نیاز برای ذوب اکسید آلومینیوم خالص است که سبب ذخیره انرژی می شود. سپس این مخلوط مذاب با جریان خیلی زیاد الکترولیز شده و یون های آلومینیوم برای تشکیل فلز آلومینیوم )در کاتد( کاهش می یابند و گاز اکسیژن در آند که از جنس کربن است آزاد می شود تا با آن واکنش داده و گاز دی اکسید کربن تشکیل شود. از آنجا که این فرایند به طول می انجامد و نیاز به صرف انرژی )برق( زیاد دارد فلز آلومینیوم بدست آمده بسیار گران قیمت است اما هنوز از نظر قمیت قابل رقابت با سایر فلزات می باشد. 9

10 11

11 6- ذخایر بوکسیت در جهان براساس گزارش سازمان زمین شناسی آمریکا (USGS) پیش بینی می شود که ذخایر جهانی بوکسیت بالغ بر 55 تا 75 میلیارد تن باشد و بیشترین ذخایر بوکسیت در کشورهای گینه استرالیا برزیل ویتنام جاماییکا و اندونزی قرار گرفته است. هم چنین براساس گزارش این سازمان کشورهای استرالیا چین و برزیل رده های اول تا سوم بزرگترین تولیدکنندگان بوکسیت جهان را به خود اختصاص دادهاند. 11

12 مجموع تولید جهانی بوکسیت در سال 2113 به میلیون تن رسید که نسبت به تولید سال رشد یک میلیون تنی داشته است. در آمریکا در سال 2113 تقریبا همه بوکسیتی که در این کشور به مصرف رسید وارداتی بود. ضمن اینکه بیش از 45 درصد از کل بوکسیت مصرف شده در آمریکا به آلومینا تبدیل شد. 7- ذخایر بوکسیت در ایران کانسارهای بوکسیت ایران از نظر جغرافیابی در شمال شرق شمال شمال غرب مرکز و جنوب غرب کشور پراکنده اند. این کانسارها در البرز ایران مرکزی و زاگرس واقع شدهاند. ذخایر بوکسیت در ایران چندان زیاد نیستند و با توجه به شرایط تشکیل بوکسیت و در نظر گرفتن مسائل زمین شناسى ایران به نظر نمى رسد ذخایر قابل توجهى از نظر جهانى در ایران اکتشاف شود. با این حال برخى از این ذخایر در مناطق جاجرم بوکان سقز وآبگرم قزوین قرار دارند. عمدهترین معادن فعال بوکسیت ایران معادن بوکسیت قشالق در استان مازندران بوکسیت جاجرم و بوکسیت گوش کمر در استان خراسان خاک نسوز شهید نیلچیان در استان چهار محال و بختیاری بوکسیت مندون و جمال الدین دراستان کهکیلویه و بویراحمد خاک نسوز و بوکسیت رضا آباد دراستان سمنان بوکسیت صدرآباد در استان یزد بوکسیت التریتى زان و بوکسیت شاهبالغى دراستان تهران و بوکسیت بیگلر دراستان قزوین هستند. ذخیره ایران در حدود 34 میلیون تن است که تقریبا 1/1 درصد از کل ذخایر بوکسیت دنیا را به خود اختصاص داده است. عالوه بر بوکسیت کانى های غنى از آلومینیوم دیگری نیز مانند آلونیت و نفلینسینیت نیز وجود دارند که جهت تولید آلومینیوم دربرخى کشورها از آنها استفاده مى شود. ذخایری درحد دهها میلیارد تن از این کانسارها در مناطق طارم قزوین منجیل و اهر وجود دارد. درصورتى که تولید آلومینیوم از این ذخایر در ایران عملى شود عالوه بر تامین نیاز داخلى کشور به آلومینیم مى توان وارد بازار صادرات این محصول شد. در ایران نخستین بار در سال 1458 در ناحیه بلبلوئیه در استان کرمان بوکسیت گزارش شده است. پس از آن در ادامه مطالعات زمین شناسی و اکتشافات بنیادی افق ها ذخایری از بوکسیت در ایران کشف شد. به طور خالصه مهمترین کانسارهای بوکسیت در ایران عبارتند از: بوکسیت سیاه - رودبار گرگان بوکسیت شاه بوالغی دماوند بوکسیت آب گرم-قزوین بوکسیت سرچاوه بوکان بوکسیت صدرآباد یزد

13 بوکسیت شمال یزد بوکسیت چک چکو یزد بوکسیت سرفاریاب دهدشت میزان تولید آلومینیوم در بازارهای جهانی به گزارش سازمان زمین شناسی آمریکا مجموعا 221 کارخانه تولید آلومینیوم در دنیا وجود دارد که کل ظرفیت تولیدی در سال گذشته حدود 63 میلیون تن بوده است. 1- چین: چین با 117 کارخانه بیش از 31 میلیون تن ظرفیت بزرگترین کشور تولیدکننده این محصول در جهان محسوب میشود. این کشور که 95 درصد کل ظرفیت جهانی این فلز را در اختیار دارد 39 درصد از تولید جهانی را به خود اختصاص داده است. کشور چین به واسطه مشکالت تامین مالی و هزینههای باالی انرژی برق و حملونقل و از طرفی عدم وجود ذخایر بوکسیت تولید خود را کاهش داده است بهطوری که کارخانههای آلومینیوم این کشور حدود 2 میلیون تن ظرفیت تولید را در نیمه اول سال 2115 تعطیل کردند اما پس از اینکه در سپتامبر قیمت این فلز افزایش یافت تقریبا نیمی از این ظرفیت با یارانههای دولت و قیمتهای پایینتر مواد خام بازگشت. 2- روسیه: روسیه با 13 کارخانه تولید آلومینیوم و با تولید بیش از 9 میلیون و 392 هزار تن آلومینیوم اولیه 7.8 درصد ظرفیت تولید در جهان را به خود اختصاص داده است. 3- آمریکا: ایاالت متحده با 19 کارخانه و برخورداری از ظرفیت 9 میلیون تنی 5.6 درصد از سهم تولید آلومینیوم جهان را در اختیار دارد. کشورهایی همچون کانادا نیز با حجم تولید 3 میلیون و 61 هزار تن و استرالیا با ظرفیت 2 میلیون و 58 هزار تن در رتبههای بعدی قرار دارند ,300,000 47,600,000 میزان تولید آلومینیوم)تن( ظرفیت تولید آلومینیوم)تن( 63,700,000 62,900,000 ضریب استفاده از ظرفیت نسبی)درصد( همانطور که مشاهده میشود از یک سو افزایش 811 هزار تنی ظرفیت تولید این فلز در جهان رخ داده است که در کنار رشد یک میلیون و 711 هزار تنی حجم تولید نشاندهنده جذاب تر شدن تولید و افزایش درصد استفاده از ظرفیتهای تولیدی در جهان بوده است. از طرفی در این مدت بهصورت نسبی و مخصوصا از آگوست سال 2119 قیمت آلومینیوم در یک مسیر کاهشی نسبی نوسان کرده است. از سویی از مارس سال 2119 تاکنون موجودی انبارهای این محصول در بورس فلزات لندن کاهشی بوده است. 13

14 خروجی تمام این موارد نشان میدهد که جذابیت تولید و مصرف آلومینیوم بهرغم کاهش محدود سرمایهگذاریها برای تولید این کاال هنوز هم بسیار باالست و میتواند باال باقی بماند. طبق آخرین آمار چهار شرکت روسال در روسیه آلکوا در آمریکا ریوتینتو در کانادا و هیدرو آلومینیوم در نروژ با ظرفیت 15 میلیون و 917 هزار تن 27 درصد از ظرفیت تولید آلومینیوم اولیه جهان را در اختیار دارند. روسیه و کانادا به دلیل برخورداری از انرژی آبی ارزان و استرالیا به عنوان بزرگترین دارنده مواد معدنی بوکسیت بهعنوان مناطق بزرگ تولید آلومینیوم اولیه در جهان شناخته میشوند. به واسطه افزایش قیمت انرژی احداث کارخانههای تولید آلومینیوم به کشورهای دارای انرژی فراوان و ارزان منتقل شده است. در نمودار زیر روند تولید آلومینیوم طی پنجاه سال گذشته نشان داده است: 9- سرانه مصرف آلومینیوم سرانه مصرف آلومینیوم در ایران 9.5 کیلوگرم اعالم شده درحالی که این میزان درجهان 6.5 کیلوگرم ذکر شده است. پیش بینی میشود مصرف جهانی الومینیوم در 21 سال آینده از 6 کیلوگرم سرانه فعلی به 11 کیلوگرم افزایش یابد. باالترین مصرف سرانه آلومینیوم درجهان مربوط به کشورهای کانادا وآمریکا بوده که به ترتیب معادل 27 و 23 کیلوگرم میباشد. 14

15 11- تقاضای جهانی آلومینیوم در نمودار زیر میزان تقاضای آلومینیوم در هر سال بر حسب میلیون تن ارائه گردیده است. همان طور که مشاهده میشود در سال 2115 مجموعا 31 میلیون و 611 هزار تن آلومینیوم در جهان به مصرف رسیده است که 26 درصد آن متعلق به اروپا 22 درصد متعلق به چین و 21 درصد متعلق به آمریکا و کانادا بوده است. در سال 2111 در مجموع 91 میلیون و 911 هزار تن آلومینیوم مصرف شده که بیشترین میزان مصرف متعلق به چین) %91 ( هند) %18 ( و خاورمیانه) %15 ( بوده است. پیش بینی میشود تا پایان سال 2115 میزان آلومینیوم مصرف شده به 53 میلیون تن برسد که حدود 51 درصد آن مربوط به چین خواهد بود. هم چنین پیش بینی شده است که مصرف آلومینیوم در سال 2121 به حدود 67 میلیون تن برسد که از این میزان سهم چین 55 درصد خواهد بود. پس از چین نیز بیشترین نرخ رشد مصرف و تقاضا مربوط به کشور هند میباشد. در این نمودار آمریکای التین شامل کشورهای برزیل و ونزوئال خاورمیانه شامل بحرین و امارات اروپا شامل کشورهای آلمان فرانسه نروژ و ایسلند و سایر نقاط جهان شامل آفریقا و اقیانوسیه میباشد. 15

16 همانطور که در نمودار زیر نیز مشاهده میشود پیشبینی میشود نرخ رشد تقاضای آلومینیوم در جهان از سال 2111 تا سال 2121 ساالنه حدود 5.1 درصد باشد که اگر رشد چین را از این مجموعه حذف نماییم نرخ رشد تقاضا به 1.9 درصد تنزل پیدا خواهد کرد. موسسه"نورسک هیدرو" 1 نیز به تازگی اعالم کرده است که تقاضای جهانی آلومینیوم در سه ماهه اول سال 2115 در مقایسه با سه ماهه اول و سه ماهه آخر سال 2014 به ترتیب یک درصد و 3 درصد افزایش را نشان می دهد. به گزارش ماینینگ مصرف جهانی آلومینیوم اولیه )بجز چین( به 6.72 میلیون تن در سه ماهه اول امسال رسید که از 6.94 میلیون تن در سه ماهه چهارم سال 2119 باالتر است. پیش بینی میشود که تقاضای آلومینیوم اولیه )بجز چین( در سال 2115 حدود 3 درصد افزایش داشته باشد. تقاضای اروپا نیز برای شمش اکستروژن شمش ورق و آلیاژ اولیه ریخته گری در سه ماهه نخست 2115 اندکی باالتر در مقایسه با همان دوره در سال 2119 بود. مصرف محصوالت نورد شده در اروپا 1.19 میلیون تن بود که در مقایسه با سه ماهه چهارم 1.13 میلیون تن افزایش نشان می دهد. مصرف محصوالت نورد شده در امریکا و کانادا در سه ماهه نخست سال 2115 با 3 درصد افزایش به 1.6 میلیون تن در مقایسه 1.12 میلیون تن در سه ماهه چهارم 2119 رسید. در جدول زیر روند مصرف جهانی آلومینیوم بر حسب میلیون تن از سال 2114 تا سال 2119 نشان داده شده است که رشدی 51 درصدی را طی یک بازه پنج ساله نشان میدهد روند مصرف جهانی آلومینیوم)میلیون تن( Norsk Hydro 16

17 نمودار زیر نیز درصد مصرف آلومینیوم را در مناطق مختلف جهان در سال 2119 بیشترین مصرف را در این سال داشته است. نشان میدهد که کشور چین 11- بررسی روند قیمت پریمیومهای 2 آلومینیوم از اواسط دهه هفتاد میالدی شش شرکت بزرگ تولیدکننده آلومینیوم یعنی شرکت آلکوا آلکان رینولدز کایزر پچینی و آلوسوئیس قدرت گذشته را درقیمتگذاری آلومینیوم از دست دادند. )شرکتهایی که واحد های ذوب آنها عمدتا در مناطقی از آمریکای شمالی اروپا استرالیا و نیوزلند متمرکز بودند و تولیدات آنها چرخه کامل صنعت آلومینیوم از استخراج سنگ بوکسیت تا تولید قطعات آلومینیومی را شامل میشد.( درسال 1478 بورس فلزات لندن قراردادهای آلومینیوم اولیه را راه اندازی کرد این اتفاق باعث استقبال شرکتهای تازهوارد به این صنعت شد. زیرا عالوه بر تولید و تحویل شمش به مشتریان ثابت خود امکان فروش مازاد تولید در بازار بر اساس نرخ منصفانه بر مبنای قوانین عرضه و تقاضا برایشان مقدور شد. با وجود مقاومت شش شرکت اصلی برای حفظ انحصار با رشد واحدهای ذوب در اقصی نقاط جهان شاخص قیمتگذاری به مرور تغییر کرد. تا قبل از شروع بحران مالی سال 2118 میالدی عملکرد انبارهای بورس فلزات لندن به صورت منطقی ادامه داشت و میزان موجودی آلومینیوم آنها همواره کمتر از یک میلیون تن بود اما پس از بحران مالی به دلیل هزینههای پایین 2 پریمیوم مازاد قیمت پرداختی بر نرخ بورس لندن است که شامل هزینه حمل مالیات هزینه انبارداری و صرفه اقتصادی آن است. 17

18 اجاره انبار افزایش جذابیتهای سرمایهگذاری این فلز اصلی و هزینه تمام شده باالبرای واحدهای ذوب میزان موجودی انبارها با سرعت زیادی رو به افزایش گذاشت و به رقمی در حدود چهار میلیون تن رسید. در این زمان فرآیند ورود شمش به انبار بسیار ساده تر از خروج و تحویل شمش بود در ضمن قیمت آلومینیوم اولیه بسیار پایین بود و در بسیاری موارد واحدهای ذوب شمش را با نرخ هایی کمتر از هزینه تمام شده به فروش می رساندند. با توجه به هزینه های پایین انبارداری بسیاری از انبارها تصمیم گرفتند که فقط به میزان حداقلی تناژ تحویلی که توسط LME تعیین شده بود نسبت به فروش شمش اقدام کنند. در حالی که میزان تقاضای بازار به طور روز افزون در حال افزایش بود تعداد بسیار زیادی از واحدهای ذوب در سراسر جهان به دلیل هزینه های باالی تولید و قیمت انرژی و قوانین سخت زیست محیطی و جریمه های آن تعطیل شدند. در چنین شرایطی انبارها فقط در صورت قیمت های باالتر حاضر به عرضه مازاد می شدند که نتیجه آن رشد پریمیوم های جهانی بود. به دلیل وجود سفته بازی در بورس فلزات پایه تولیدکنندگان شمش معتقدند که قیمت های تابلو بیانگر واقعیات بنیادی قیمت نیستند و از آنجا که قرارداد پریمیوم میان انبار و خریدار منعقد می شود سبب حذف سفته بازی و مبادله محصوالت در قیمتی منطبق بر واقعیات اقتصادی خواهد شد. بسته به میزان دسترسی به فلز نرخ پریمیوم در مناطق مختلف متفاوت است. نرخ پریمیوم های شمش بدون عوارض پرداختی در آمریکا در سال 2114 در حدود 111 دالر و در سال دالر و در اواسط اکتبر سال 2014 به 925 دالر به ازای هر تن رسیده است. در دسامبر سال 2119 پریمیوم شمش آمریکا معادل 22 درصد قیمت بورس فلزات لندن بود. در حال حاضر بورس فلزات لندن در حال آماده سازی ابزاری برای امکان پیش خرید شمش و بیلت آلومینیوم با در نظر گرفتن پریمیوم است که سبب افزایش شفافیت بیشتر در معامالت فلزات و کاهش مخاطرات برای مصرف کننده نهایی خواهد شد. بر اساس گزارش ماه آوریل مجله متال بولتن آخرین پریمیوم های پرداختی در اروپا 375 دالر در هر تن بوده است که کاهش 115 دالری نسبت به ماه دسامبر و 135 دالری نسبت به حداکثر تاریخی آن که مربوط به سپتامبر سال میالدی قبل است را نشان می دهد. افزایش نرخ بهره آمریکا وضعیت نابسامان منطقه یورو کاهش جذابیت های سرمایه گذاری این فلز پایه و همچنین عدم تمایل چین به کاهش تولید و تاکید وزیر صنعت این کشور به ادامه فعالیت و عدم تعطیلی دستوری واحدهای ذوب سقوط قیمت نفت و انرژی عواملی قدرتمند در جهت کاهش قیمت آلومینیوم اولیه و پریمیوم در شروع سال میالدی جدید بوده اند. قیمتهای کنونی از کاهش تولید به دلیل هزینه باالی انرژی در واحدهای با صرفه اقتصادی پایین تر که به خصوص در اروپا متمرکز هستند خبر می دهند. 18

19 با توجه به حمایت های دولت چین از صنایع پایین دستی به رغم قیمت تمام شده باالتر شمش چین نسبت به سایر تولید کنندگان خطر افزایش صادرات مصنوعات آلومینیومی از چین به سایر نقاط جهان به خصوص کشور ژاپن خود زمینه ساز کاهش تقاضا و کم شدن توجیه اقتصادی در زمینه تولید محصول نهایی آلومینیوم در ژاپن شده است و این خود یکی از مهم ترین عوامل کاهش قراردادهای پریمیوم کشور ژاپن در سال 2115 بوده است. اخیرا وزیر اقتصاد چین از برداشتن مالیات صادراتی 15 درصدی مربوط به میله و تسمه های آلیاژی از اول ماه می خبر داده است سیاستی که به تسهیل عرضه محصوالت چینی در بازار جهانی منجر خواهد شد. در صورت ادامه سیاست های حمایتی دولت چین سال میالدی جاری اولین سالی خواهد بود که چین بیش از مجموع تولید بقیه کشورها آلومینیوم اولیه تولید کرده است. 12 -بررسی بهای جهانی آلومینیوم در یک سال گذشته نمودار زیر قیمت آلومینیوم را طی یک سال گذشته نشان میدهد: همان طور که مشاهده میشود قیمت آلومینیوم از ماه می 2119 تا ماه سپتامبر روندی صعودی را تجربه کرده است. از دالیل این افزایش قیمت میتوان به موارد زیر اشاره کرد: از ابتدای سال 2119 تا ماه می تعطیل شدن مراکز تولید آلومینیوم در چین سبب کاهش 2 میلیون تنی ظرفیت تولید این فلز شد در نتیجه در ماه ژوئن نسبت به ماه می متوسط روزانه تولید جهانی آلومینیوم 511 تن کاهش یافت. 19

20 تولید آلومینیوم به مصرف میزان باال انرژی وابسته است و بخشی بزرگ از از این انرژی در چین یارانه ای است. میزان یارانه انرژی در چین در سال گذشته کاهش یافت و تولیدکنندگان با افزایش هزینه مواجه شدند. آنها در واکنش به این وضعیت از تولید خود کاستند. بدین ترتیب محدود شدن عرضه علت اصلی رشد قیمت ها بود. قیمت آلومینیوم در سال 2119 تا ماه آگوست 16 درصد افزایش یافت و ذخیره این فلز اساسی در بورس لندن به پایین ترین میزان در دو سال اخیر رسید. ذخیره آلومینیوم در این ماه در بورس لندن با 3.3 درصد کاهش به 9.8 میلیون تن یعنی پایین ترین میزان از ژوییه سال 2112 رسید. رشد قیمت آلومینیوم در این بازه زمانی را میتوان به عواملی همچون بهبود شرایط اقتصادی در آمریکا کاهش ذخیره این فلز در بورس لندن و تولید پایین شرکت ها به رغم افزایش قیمت ها نسبت داد. بنا به اعالم وزارت بازرگانی آمریکا اقتصاد این کشور در سه ماهه دوم سال درصد رشد کرده بود و بسیاری دیگر از شاخص های اقتصادی آمریکا نیز در ماه های پیش از آن وضعیت مطلوب داشته اند. به همین دلیل بانک مرکزی این کشور در مسیر کاستن از خرید اوراق قرضه دولت حرکت کرد. دومین عامل رشد قیمت آلومینیوم افزایش تقاضا بود. خودروسازهای بزرگ از جمله فورد موتور در حال جایگزین کردن آلومینیوم به جای فوالد بودند و رونق بازار خودرو در آمریکا و چین زمینه افزایش تقاضا برای آلومینیوم را فراهم کرده بود. فروش خودرو در آمریکا در این زمان به باالترین میزان در هشت سال پیش از آن رسید و سمت کاهش وزن خودروهای تولیدی خود باعت رشد تقاضا برای آلومینیوم شد. حرکت خودروسازان به سومین عامل رشد قیمت ها نیز افزایش قیمت ها بود. تصمیم تولیدکنندگان بزرگ آلومینیوم به پایین نگه داشتن تولید به رغم شرکت روسال روسیه که بزرگ ترین تولیدکننده آلومینیوم جهان است اعالم کرد که تا پایان سال 2119 تولید را پایین تر از ظرفیت نگه خواهد داشت و در نیمه دوم میلیون تن آلومینیوم تولید خواهد کرد. بدین ترتیب این شرکت از کمتر از 81 درصد ظرفیت تولید خود استفاده خواهد کرد. این شرکت اعالم کرده بود که به دالیلی نظیر قیمت باالی برق مسایل کارگری و هزینه باالی مواد اولیه قصد ندارد بر تولید خود بیفزاید. یک عامل دیگر جذابیت آلومینیوم برای سرمایه گذاران ممنوعیت صادرات سنگ بوکسیت از اندونزی بود. پیش از آن 61 درصد صادرات بوکسیت جهان از اندونزی صورت میگرفت. بانک اچ اس بی سی نیز اعالم کرد که تولید آلومینیوم در خارج چین که بزرگ ترین مصرف کننده این فلز است از نوامبر سال 2111 ساالنه 2.8 میلیون تن کاهش داشته است. شرکت آلکوای آمریکا نیز اعالم کرده بود ظرفیت تولید را در کارخانه های خود در برزیل کاهش خواهد داد زیرا رشد هزینه و کاهش قیمت ها تولید را غیررقابتی کرده است. 21

21 کامرتز بانک در گزارشی اعالم کرد در سال 2119 تقاضا برای این فلز 341 هزار تن باالتر از عرضه آن بوده است و این نخستین کسری عرضه در هفت سال اخیر است. این نهاد رشد تقاضا و محدود شدن عرضه به دلیل تعطیلی برنامه ریزی نشده کارخانهها و ورشکستگیها را عامل این کسری عنوان کرده بود. در این مدت قیمت پایین آلومینیوم سود شرکت های بزرگ تولیدکننده این فلز اساسی را کاهش داد و برخی از آنها مجبور شده اند از تولید خود بکاهند. شرکت آلکوا یکی از این شرکت ها بود. البته این شرکت از عملکرد خوب بخش تولید محصوالت آلومینیومی یعنی بخش پایین دستی سود می برد. در بخش پایین دستی صنایع آلومینیوم نیز نگرانی هایی به وجود آمده بود. برای مثال اگرچه تقاضا و چشم انداز محصوالت آلومینیومی از بازار خودروی آمریکا بسیار مثبت بود اما تولیدکنندگان در بازارهای خارجی بویژه آسیا مایل نبودند از این فلز استفاده کنند. زیرا از دید آنها قیمت محصوالت آلومینیومی بسیار باال بود. این نوسانات تا ماه نوامبر نیز ادامه داشت اما پس از آن روند نزولی قیمت آلومینیوم آغاز گردید. دالیل این کاهش را می توان در موارد زیر برشمرد: کاهش قیمت نفت این کاهش تاثیر ویژه ای بر قیمت آلومینیوم داشت زیرا تولید این فلز بسیار انرژی بر است و افول قیمت نفت هزینه تولید را کاهش می دهد. رشد ارزش دالر پایان یافتن اعتصاب در معادن ضعف اقتصاد چین اخبار منفی از منطقه یورو براساس شواهد بنیادی قیمتهای کنونی شمش و پریمیومهای آن حکایت از تعادل قیمت در بازار این فلز پایه دارد و در صورت افزایش فشار صادرات از سوی چین میتواند منجر به قراردادهای پریمیوم پایینتر و شکلگیری روندی نزولی نسبتا پایداری شود. بر اساس بررسی متال بولتن حداقل مجموع قیمت شمش شرایط بنیادی این صنعت مقادیر 2111 تا 2211 دالر به ازای هر تن است. و پریمیوم با در نظر گرفتن مورگان استنلی نیز درآخرین پیشبینی خود قیمت آلومینیوم را برای سالجاری میالدی با 8 درصد رشد پیشبینی کرده است. این موسسه در این گزارش قیمت آلومینیوم را برای سال دالر در هر بینی پیش بی کرده است در حالیکه قیمت آن را برای سال گذشته 1843 دالردر هر تن عنوان کرده بود که در میانگین قیمتی آن 1871 دالر در هرتن در سال بود. 21

22 13- صنعت آلومینیوم در خاورمیانه در حال حاضر در حدود 11 درصد از ظرفیت تولید آلومینیوم در منطقه کشورهای با سابقه در صنعت آلومینیوم منطقه محسوب می شود. خاورمیانه محقق شده است. ایران یکی از عربستان سعودی طرح توسعه ظرفیت خود تا 11 میلیون تن در سال را در دست مطالعه و اجرا دارد. امارات متحده عربی با تولید.1 8 میلیون تن رتبه ششم جهانی را داشته و طرح توسعه جهت افزایش ظرفیت به 9 و سپس به 11 میلیون تن را در دست اجرا دارد. قطر به سرعت به توسعه ظرفیت تولید خود می افزاید و هم اکنون بیش از 611 هزار تن آلومینیوم تولید می کند. میزان تولید بحرین 841 هزار تن در سال است. میزان تولید عمان 361 هزار تن تولید در سال است. کشورهای شمالی ایران از قبیل آذربایجان قزاقستان اکراین روسیه و تاجیکستان نیز در باشگاه تولید کنندگان آلومینیوم جهان حضور دارند. ترکیه با ظرفیت 61 هزار تنی در تولید آلومینیوم فعال است که البته بیشتر از طریق بازیافت عمل می نماید پیش بینی می گردد تا 11 سال آینده به دلیل مزیت گاز در حدود 91 کشورهای حاشیه خلیج فارس صورت پذیرد. درصد از تولید آلومینیوم جهان در 14 -وضعیت صنعت آلومینیوم در ایران تولید آلومینیوم در ایران از سال 1351 با ایجاد کارخانه آلومینیوم اراک آغاز گردید. سپس کارخانه آلومینیوم المهدی و هرمزال به مجموعه تولید آلومینیوم ایران افزوده شدند. در حال حاضر ایران با برخورداری از 3 کارخانه تولید آلومینیوم المهدی ایرالکو و هرمزال با ظرفیت 957 هزار تن رتبه هجدهم جهان را از نظر میزان ظرفیت تولید الومینیوم داراست. کارخانه ایرالکو با ظرفیت 175 هزار تن المهدی با ظرفیت 111 هزار تن و هرمزال با ظرفیت 197 هزار تن طی سالهای مختلف اقدام به تولید انواع شمش آلومینیوم کرده اند. به گفته مجید پورعطار مدیر فلزات غیرآهنی ایمیدرو ایران در سال 43 ایران با تولید 351 هزار تن آلومینیوم 1.7 درصد از تولید جهانی آن را به خود اختصاص داده است. با اجرای طرحهای آلومینیوم جنوب در المرد آلومینیوم کاوه مسجدسلیمان در خوزستان آلومینیوم جاجرم در خراسان شمالی فاز سوم آلومینیوم المهدی در بندرعباس و توسعه ایرالکو در اراک در سالهای آینده ظرفیت تولید آلومینیوم کشور به یک میلیون تن خواهد رسید. همچنین با اجرای طرحهای آلومینای خلیج فارس در عسلویه بوکسیت گینه و تولید آلومینا از نفلین سینیت سراب در آذربایجان شرقی ظرفیت تولید آلومینای کشور به 2 میلیون تن میرسد. 22

23 شرکت آلومینای ایران در فروردین امسال 21 هزار و 349 تن پودر آلومینا )ماده اولیه تولید آلومینیوم( تولید کرد که نسبت به رقم تولید در مدت مشابه سال گذشته رشد شش درصدی دارد. ایران در رتبهبندی سال 2111 مقام 22 جهانی را به خود اختصاص داده بود. این رتبه در سال 2112 به 21 و در آخرین رتبه بندی با پشت سر گذاشتن فرانسه به رتبه 14 جهانی ارتقا یافته است. در مجموع ظرفیت تولید آلومینیوم ایران تا سال 1346 برابر با 475 هزار تن در سال خواهد بود. طبق سند چشم انداز ایران باید تا سال 1919 حداقل 1.5 میلیون تن ظرفیت تولید آلومینیوم ایجاد کند. با توجه به سند چشم انداز 1919 و پیش بینی تولید حداقل یک میلیون و 511 هزار تن شمش آلومینیوم می توان گفت که اگر ایران طبق برنامه پیش رود می تواند با گذر از عمان به رتبه 17 جهانی دست یابد. 15 -میزان تولید شمش آلومینیوم ایران در سال 93 میزان تولید شمش آلومینیوم کشور طی 11 ماهه اول سال 43 به بیش از 243 هزار تن رسید. به گزارش روابط عمومی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران از ابتدای فروردین تا پایان دی سه شرکت بزرگ تولید کننده آلومینیوم کشور )ایرالکو المهدی و هرمزآل( 243 هزار و 545 تن شمش آلومینیوم تولید کردند. میزان تولید این شرکت ها در مدت مشابه سال گذشته 242 هزار و 712 تن بود در این میان میزان تولید شرکت ایرالکو 151 هزار و تن المهدی هزار و تن و هرمزآل هزار و 285 تن بود. همچنین در 11 ماهه سال 43 شرکت آلومینای ایران 214 هزار و 558 تن آلومینا تولید کرد. میزان تولید آلومینای این شرکت در مقایسه با تولید مدت مشابه سال گذشته )215 هزار و 532 تن( 2 درصد رشد نشان می دهد. 16 -مشکل صنایع آلومینیوم در ایران صنایع آلومینیوم ایران با دو مشکل عمده روبرو هستند: انرژی مواد اولیه یا بوکسیت -1-2 انرژی که در کشور ایران از نقاط قوت به حساب می آید به دلیل مدیریت ضعیف در اجرا به نقطه ضعف این صنعت تبدیل گردیده است. تقریبا 21 درصد از هزینه های تولید آلومینیوم در ایران به حامل انرژی یعنی برق تعلق دارد. در برخی مواقع مانند طرح آلومینیوم هرمزال برق به موقع و به اندازه تامین نشده است و در برخی موارد به دلیل هزینه های برق شرکتی مانند آلومینیوم المهدی با تهدید های قطع برق روبرو بوده است. در همین زمان 23

24 کشورهای رقیب که از قضا در منابع انرژی با ایران سهیم هستند به برداشت نا عادالنه از منابع انرژی یا همان میادین مشترک گازی پرداخته و عالوه بر کسب درآمد به افزایش ارزش افزوده و اشتغالزایی پرداخته اند. کشورهای حوزه جنوب خلیج فارس به ویژه قطر به صنعت آلومینیوم به چشم قلک انرژی نگاه می کنند و با دعوت از سرمایه گذاران با پیشنهاد قیمت مناسب انرژی شرکت های بزرگ را به سرمایه گذاری در صنعت آلومینیوم خود ترغیب می کنند. مشکل دوم ایران تامین بوکسیت به عنوان ماده اولیه تولید آلومینیوم است. صنعت آلومینیوم ایران باید بر اساس مزیت انرژی واردات ماده اولیه از طریق سواحل گسترده تولید شمش ایجاد ارزش افزوده و حرکت به سمت صنایع پایین دستی و با تکنولوژی پیشرفته و در نهایت صادرات به بازارهای منطقهای و بینالمللی رشد نماید. لذا توسعه این صنعت باید در کنار آب های آزاد و در نزدیکی منابع انرژی کشور انجام گیرد. این همان راهی است همسایگان ایران از قبیل بحرین و قطر به اجرای آن پرداختهاند. تجربیات خارجی نشان میدهد که واحدهای آلومینیومی باید نیروگاه اختصاصی در کنار خطوط تولید خود داشته باشند و به صرفه مقیاس توجه کنند. تجربیات رقبا نشان می دهد استفاده از منابع زیر زمینی سایر کشورها موجب ایجاد ارزش افزوده در داخل و حفظ ثروت ملی و ایجاد اشتغال در کشور می گردد و استفاده از یک مزیت نسبی تا چه حد سرمایه گذاران خارجی را به سرمایه گذاری مستقیم در کشور متمایل می سازد. اجرایی شدن طرح هایی از قبیل بوکسیت گینه موجب رشد و توسعه صنعت کشور و ثروت افزایی می شود. 17- آلومینیوم و صنعت خودروسازی افزایش گازهای گلخانهای و مصرف سوختهای فسیلی اهمیت استفاده از آلومینیوم در بدنه خودروها را بیش از گذشته افزایش میدهد. استفاده از آلومینیوم در بدنه خودرو وزن نهایی آن را به میزان چشمگیری کاهش میدهد استفاده از آلومینیوم به کاهش 11 درصدی وزن خودرو و بهبود 7 درصدی کارایی سوخت منجر می شود. در نتیجه تصمیم خودروسازان برای استفاده از این فلز میتواند توسعه صنعت آلومینیوم را به دنبال داشته باشد از سویی دیگر این تصمیم میتواند رقابت میان آلومینیوم و فوالد در خودروسازی را بیش از گذشته افزایش دهد. صنعت خودروسازی امریکای شمالی به دلیل کاهش مصرف سوخت ) هب 55.4 مایل در هر گالن) به استفاده از آلومینیوم روی آورده است. امریکای شمالی برای تولید خودروهای سبک در سال 2115 در نظر دارد در ترکیب مواد برای ساخت بدنه درها صندوق عقب و...از ورقهای آلومینیومی استفاده کند و با اجرای این تصمیم مصرف آلومینیوم در صنعت خودروسازی را از 111 میلیون پوند در سال 2112 به 9 میلیارد پوند) میلیون تن( تا سال 2125 افزایش دهد. به طور کلی پیشبینی میشود تا سال 2125 بدنه ی هجده درصد از وسایل نقلیه تولیدی به طور کامل از آلومینیوم ساخته شود. آلومینیوم در صنعت خودروسازی ایران نیز استفاده میشود اما نه در بدنه خودرو بلکه این فلز در ساخت قطعات خودرو بهکار برده میشود. رشد و توسعه صنعت آلومینیوم در جهان موقعیت خوبی برای حضور آلومینیوم ایران در بازارهای جهانی است اما برای موفقیت در این حوزه باید از امروز برنامهریزیهای دقیق انجام شود. با وجود به اینکه صنعت آلومینیوم ایران دارای مزیتهای خوبی برای رقابت در بازارهای جهانی است اما باید این 24

25 نکته را نیز در نظر داشت که در صنعت خودروسازی آلیاژهای آلومینیومی مطرح هستند و ایران برای جذب بازارها باید دانش خود را در حوزه تولید آلیاژهای آلومینیومی افزایش دهد. در واقع استفاده از آلومینیوم در صنعت خودروسازی بستگی به طراحی خودرو دارد در نتیجه خودروهایی که در گذشته در ساخت بدنه آنها از فوالد استفاده شده است امروزه نمیتوانند از آلومینیوم در ساخت بدنه استفاده کنند. زیرا فناوری ساخت آنها براساس استفاده از فوالد طراحی شده است. هرچند استفاده از آلومینیوم منجر به سبک شدن وزن خودرو میشود اما نباید فراموش کرد که قیمت این فلز نسبت به فوالد گرانتر بوده و در نهایت باعث افزایش قیمت تمام شده میشود. در نتیجه همچنان تقاضا برای فوالد در ساخت خودرو وجود خواهد داشت. درحالحاضر در ساخت یک خودرو در ایران 111 کیلوگرم آلومینیوم و بین 511 تا 711 کیلوگرم فوالد استفاده میشود. این آمار نشان میدهد که همچنان شانس فعاالن صنعت فوالد برای تصاحب این بازار بیش از فعاالن آلومینیومی است. با توجه به فراوانی ذخایر سنگآهن نسبت به بوکسیت و همچنین برنامه افزایش تولید فوالد به نظر میرسد احتمال پیروزی آلومینیوم در این بازار کمتر از فوالد باشد. 18- بازارهای مناسب برای آلومینیوم ایران تقاضای اروپا برای شمش اکستروژن شمش ورق و آلیاژ اولیه ریختهگری در 3 ماهه نخست سال 2115 در مقایسه با همان دوره در سال 2119 اندکی باالتر بود. از سویی دیگر مصرف محصوالت نورد شده در امریکا و کانادا در 3 ماهه نخست سال 1115 با 3 درصد افزایش نسبت به سال گذشته رو به رو بوده است. با توجه به افزایش تولید و مصرف تولیدکنندگان ایرانی نیز میتوانند برای بازار آینده برنامهریزیهای خوبی داشته باشند اما نباید فراموش کرد که صنعت آلومینیوم ایران با مشکل مواد اولیه مواجه است و اگر میخواهد در بازار جهانی سهم خوبی داشته باشد باید گامهای اساسی را برای رفع این مشکل بردارد. برای حضور مناسب ایران در بازار آینده آلومینیوم باید ارقام تعیینشده در سند چشمانداز محقق شود تحقق این موضوع نیازمند مواد اولیه است که به دلیل نبود ذخایر کافی باید بخشی از آن را وارد کرد. در نتیجه در قیمت تمامشده محصوالت تولیدی کمی تغییر ایجاد میشود. به گفته بهروز برنا معاون اکتشافات سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی شرایط زمینشناسی ایران برای بوکسیتزایی مطلوب نیست و بهطور کلی شرایط بوکسیتزایی در نیمکره شمالی چندان مناسب نیست درحالی که این شرایط در کشوری مانند استرالیا بسیار مناسب است. با توجه به پراکندگی ذخایر بوکسیت در ایران بدون شک برای افزایش تولید آلومینیوم باید بخشی از مواد اولیه را وارد کرد. بهرهبرداری از معدن بوکسیت گینه میتواند در حضور آلومینیوم ایران در بازارهای جهانی موثر باشد. البته به دلیل هزینههای حمل شاید بهتر باشد کارخانهای با همکاری بخش خصوصی در نزدیکی همان معدن ساخته شود. البته باید این نکته را در نظر داشت که صنعت آلومینیوم صنعتی انرژیبر است به همین دلیل کشورهایی 25

26 مانند امارات بحرین و بوکسیت را از کشورهای دیگر خریده و وارد میکنند در واقع تولید آلومینیوم برای کشورهایی که انرژی ارزان در اختیار دارند توجیه اقتصادی دارد حتی اگر مواد اولیه را وارد کنند. برای مثال امروزه تاجیکستان به دلیل داشتن سدهای بزرگ و تولید برق با واردات بوکسیت از قزاقستان آلومینیوم تولید میکند. زیرا انرژی در اختیار دارد. همچنین به گفته کیانوش حشمتی کارشناس صنعت آلومینیوم ایران درحالحاضر میزان تولید ایران 3 برابر ظرفیت مورد نیاز بازار داخلی است در نتیجه میتوانیم برای صادرات مازاد تولید به بازارهای جهانی اقدام کنیم. اما باید این نکته را در نظر داشت که ورود به بازارهای جهانی بهویژه بازارهای اروپایی نیازمند ایجاد روابط سیاسی و بینالمللی است. به اعتقاد وی چین یکی از بزرگترین بازارهای مصرفی آلومینیوم را در اختیار دارد اما بازار این کشور بازار مناسبی برای آلومینیوم ایران نخواهد بود زیرا تولیدات آلومینیوم در چین درحالحاضر از مرز 31 میلیون تن گذشته است و دیگر جایی برای حضور ایران باقی نمیماند. در عوض ایران میتواند در بازارهای موجود در کشورهای آسیای میانه و افریقا ورود پیدا کند. از آنجا که محصوالت آلومینیوم ایران با استانداردهای جهانی تولید میشود فضای رقابتی موجود در این بازارها برای ایران بسیار مناسب است. از سوی دیگر کشورهای حاشیه خلیجفارس فعالیت بسیار خوبی در صنعت آلومینیوم داشتهاند. به طوری که در چند سال اخیر به بزرگترین تولیدکنندگان آلومینیوم منطقه تبدیل شدهاند. تولید آلومینیوم تنها در دوبی از مرز یکمیلیون تن گذشته است درحالی که تولید آلومینیوم در ایران حدود 311 هزار تن است. به همین دلیل آلومینیوم ایران توان رقابت با کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس را ندارد پس بهتر است ایران برای صادرات این محصول بر بازارهای آسیای میانه و افریقا متمرکز شود. 19 -چشم انداز صنعت آلومینیوم به گزارش متال بولتن چشم انداز صنعت آلومینیوم به برنامه تولیدکنندگان آن بستگی خواهد داشت. اینکه آیا واحدهای ذوب به جای تعطیل شدن دائم همچنان به تولید خود ادامه خواهند داد و با افزایش قیمت های پایه در بورس فلزات لندن مجددا تولید خود را آغاز خواهند کرد یا خیر. اما چین بخصوص در غرب کشور دارای توانایی تولید باالست. چون هزینه احداث یک تن ظرفیت تولید جدید در این کشور کمتر از یک دوم تولید در سایر کشورهای جهان است. در نهایت پیش بینی می شود که بازار جهانی آلومینیوم در مدت چند سال آینده با کمبود مواجه شود چون کاهش تولید آثار منفی در پی خواهد داشت. پیش بینی دیگر این است که در سال های 2115 و 2116 با بیش از یک میلیون تن کسری آلومینیوم در بازار جهانی مواجه شویم که موجب خواهد شد کاهش موجودی در جهان به 9 میلیون تن ( نصف میزان آنچه که در پایان 2113 بدست آمد( افزایش یابد. 26

27 قیمت ها نیز افزایش پیدا خواهد کرد اما انتظار نمی رود که این افزایش شدید و پایدار باشد. چون باعث خواهد شد که ظرفیت های تعطیل شده مجددا راه اندازی شوند. 21 -آخرین اخبار در حوزه صنعت آلومینیوم احتمال لغو ممنوعیت صادرات بوکسیت اندونزی در اوایل سال 2119 کشور اندونزی محدودیتهایی را روی صادرات مواد معدنی خام این کشور اعمال کرد و شرکتهای معدنکاری فعال در این کشور را وادار کرد که به سمت فراوری مواد معدنی و احداث واحدهای ذوب و فراوری بروند. اندونزی به دنبال کاهش ممنوعیت صادرات مواد معدنی این کشور در حوزه بوکسیت است تا به سازندگان واحدهای فراوری و ذوب بوکسیت در این کشور کمک کند. به اعتقاد دولت اندونزی این کشور میتواند تمام سنگ خام صادراتی خود را در این کشور فراوری کرده و ارزش افزوده آنرا نصیب همین کشور کند. در واکنش به قانون محدودسازی صادرات سنگهای معدنی خام از این کشور که از اوایل سال جاری میالدی به اجرا درآمد چند شرکت در تالش هستند تا تصفیه خانه های آلومینای خود را در اندونزی راه اندازی کنند. بسیاری از شرکتهایی که در حال برنامه ریزی برای احداث واحد تولید آلومینا در اندونزی هستند جزء شرکتهای چینی محسوب می شوند. آلومینیومسازان چین در انتظار بوکسیت گینه بر اساس گزارش رویترز گروه هونگ کیائوی چین که دومین تولیدکننده بزرگ آلومینیوم این کشور است انتظار دارد نخستین محموله بوکسیت معدن جوینت ونچر خود در گینه را تا ماه سپتامبر دریافت کند. کل سرمایه گذاری در این پروژه کمتر از 211 میلیون دالر خواهد بود و انتظار می رود ظرفیت تولید آن به حدود 11 میلیون تن در سال برسد. این پروژه تامین بوکسیت هونگ کیائو را پس از توقف صادرات بوکسیت اندونزی)که در اوایل سال 2119 رخ داد ( افزایش خواهد داد. تامین بوکسیت موردنیاز ایران از قزاقستان به گزارش ماین نیوز کشور قزاقستان در صنعت آلومینیوم و واحدهای احیا ورود چندانی نداشته اما ذخایر خوبی از بوکسیت در اختیار دارد که میتوان از آن برای کارخانه آلومینای جاجرم استفاده کرد. در حال حاضر کارخانه آلومینای جاجرم به بوکسیت نیاز دارد زیرا بوکسیت معدن جاجرم برای رسیدن به کیفیت مناسب باید با بوکسیت معدن دیگری مخلوط شود. از سوی دیگر نیز ذخیره این معدن رو به اتمام است به همین دلیل باید به دنبال جایگزین برای تامین مواد اولیه بود. در واقع همکاری با قزاقستان میتواند بر فعالیت آلومینای جاجرم تاثیرگذار باشد. 27

28 واردات بوکسیت از قزاقستان اقدام خوبی خواهد بود اما معدن بوکسیت گینه نیز میتواند برای ایران مورد استفاده باشد که از کیفیت بهتری نسبت به بوکسیت قزاقستان برخوردار است. با توجه به طرحهای توسعهای نیاز به آلومینا رو به افزایش است. در نتیجه میتوان با استفاده از بوکسیت این معدن و احداث کارخانه آلومینا نیاز داخلی به آلومینا را تامین کرد. قزاقستان جزو کشورهای آسیای میانه است در نتیجه با توجه به مسافت کم این کشور با روسیه شانس فروش آلومینیوم برای ایران زیاد نخواهد بود زیرا میزان تولید آلومینیوم در روسیه باالست. اگر ایران بخواهد صادراتی به قزاقستان داشته باشد باید از محصوالت آلومینیوم ایران یا المهدی استفاده کند در غیراین صورت هزینه حملونقل به قزاقستان توجیه اقتصادی صادرات را کاهش میدهد. بهطور کلی قزاقستان نمیتواند بازار فروش خوبی برای آلومینیوم ایران باشد. اما به طورکلی تشکیل کنسرسیوم فروش در این صنعت میتواند شرایط را بهتر کند. علی اکبر گلکار عضو هیات مدیره آلومینیوم ایران )ایرالکو( معتقد است که قزاقستان مانند ترکمنستان تاجیکستان و... جزو کشورهای شوروی سابق است که در صنعت آلومینیوم چندان موفق نبودهاند و تجربه زیادی در این صنعت ندارند و بیشتر ظرفیتهای موجود در این کشورها درحالحاضر متوقف شدهاند. البته در این میان روسیه در صنعت آلومینیوم عملکرد خوبی داشته است. فرصت ایران برای بهرهبرداری از معدن بوکسیت گینه ایران در معادن بوکسیت هم به لحاظ میزان آلومینیومسازی دچار کمبود است. و هم به لحاظ ویژگیهای مورد نیاز برای استفاده در صنعت یکی از سرمایهگذاریهای خارجی ایران در حوزه معادن در معادن بوکسیت کشور گینه بیسائو بوده است. اما تاکنون و پس از گذشت 23 سال از قرارداد ایران و گینه در زمینه برداشت از معادن بوکسیت این کشور برداشتی از معادن گینه صورت نگرفته و تالشهای ایران در حوزه اکتشاف و استخراج این معادن نیمهکاره رها شده است. این درحالی است که گینه یکی از بزرگترین کشورهای دارای ذخایر بوکسیت است و کشورهای زیادی در معادن این کشور سرمایهگذاری کردهاند. از آنجا که قرارداد ایران و گینه یک قرارداد 44 ساله بوده است و در این مدت بهرهبرداری خاصی صورت نگرفته ایران تنها دو سال فرصت بهرهبرداری از معدن بوکسیت گینه را دارد چراکه در غیر این صورت قرارداد اجاره معدن بوکسیت گینه فسخ خواهد شد. فاصله 911 کیلومتری معدن بوکسیت گینه با پایتخت این کشور از یک سو و عملی نشدن تعهد گینهایها در قبال تاسیس راهآهن از معدن به پایتخت این کشور از سوی دیگر باعث شده است که ایران نتواند در معدن خود فعالیتی داشته باشد. به گفته مدیرعامل آلومینیوم المهدی زمان بازگشت سرمایه این طرح مشخص نبوده و به این دلیل اجرای چنین طرحی برای ایران مقرون به صرفه نیست. این سرمایهگذاری بدون شناخت قبلی از گینه بیسائو و صرفا با هدف توسعه روابط با کشورهای افریقایی انجام شده است و اکنون برای ایران صرفه اقتصادی ندارد. 28

29 این درحالی است که یک شرکت فرانسوی ساالنه 19 میلیون تن بوکسیت با درجه خلوص باال از معادن گینه استخراج میکند. روسیه و اروپای شرقی دومین مقصد بوکسیت گینه هستند. گینه بیسائو با داشتن بیش از 91 میلیارد تن از معادن بوکسیت جهان حدود دوسوم از ذخایر بوکسیت دنیا را دارد. نکته دیگر درباره سرمایهگذاری در گینه قانون معادن این کشور است که براساس آن به سرمایهگذاران معدنی معافیت مالیاتی همانند زمان اکتشاف تجهیز و توسعه داده میشود. به این منظور شرکتهای بزرگ خارجی مستقر در گینه گزارشهای دورهای خود را برای پرداخت نکردن مالیات بر ارزشافزوده به دولت گینه میدهند. هم چنین به گفته کیانوش حشمتی رییس سندیکای آلومینیوم ایران ساالنه 611 هزارتن آلومینا برای صنایع آلومینیومسازی نیاز دارد که تنها 211 تا 251 هزار تن آن توسط جاجرم تولید میشود بنابراین ساالنه حدود 911 هزار تن آلومینا مورد نیاز است که از بوکسیت تهیه میشود. معادن بوکسیت گینه کیفیت خوبی دارند به طوری که کشورهای امریکا و فرانسه درحال استخراج بوکسیت معادن گینه هستند و برخی شرکتها هم فرآوری بوکسیت را در همان گینه انجام میدهند. البته برخی کشورها که تعدادشان هم زیاد نیست به جای استفاده از آلومینا از آلونیت در ساخت آلومینیوم استفاده میکنند که این کار در همه کشورها مقرون به صرفه نیست و ایران باید برای تامین بوکسیت مورد نیاز خود اقدام به سرمایهگذاری کند. درجلسه اخیر مجمع عمومی سهامداران و هیات مدیره طرح معدن بوکسیت گینه کوناکری که در فروردین ماه 49 برگزار شد سهامداران شرکت مشترک معدنی ایران و جمهوری گینه با ادامه کار شرکت موافقت کردند و برای تمدید اعتبار تفاهمنامه و مجوزهای معدنی )پروانه استخراج و امتیاز واگذاری( برای استخراج بوکسیت از معادن»دابوال و توگه«به میزان ساالنه 9 میلیون تن و انتقال این مواد از طریق بندر کوناکری به ایران نیز توافق شد. کاهش قیمت آلومینای چین در ماه مارس به گزارش ماینینگ در اواخر ماه مارس سال جاری کاهش بیشتری پیدا کرد. به دلیل تقاضای ضعیف بازار قیمتهای نقد آلومینای چین قیمت نقد آلومینای تحویل در کارخانه henan چین براساس شاخص پالتز به 938 دالر در هر تن تنزل پیدا کرد که نسبت به هفته قبل آن 31 یوان در هر تن کاهش داشته است. این کارخانه اعالم کرده که هر تن این محصول برای تحویل در ماه فوریه 2711 یوان است که از 2731 یوان قبلی کمتر می باشد. در حال حاضر دست اندرکاران بازار به سمت قیمتهای قراردادی روی می آورند چون قیمتهای قراردادی پایین تر است و در نتیجه معامالت نقد یا فوری کمتر صورت می پذیرد. 29

30 قیمتهای ضعیف آلومینیوم موجب کاهش قیمتهای قراردادی آلومینا شده که معموال حدود 17 درصد متوسط قیمت قراردادی آلومینیوم در بورس شانگهای برای تحویل سه ماهه می باشد. بسیاری از واحدهای ذوب توان مالی چندانی ندارند بنابراین بصورت قراردادی داد و ستد می کنند. 21- جمعبندی و نتیجه گیری در این گزارش صنعت آلومینیوم در ایران و جهان مورد بررسی قرار گرفت. آلومینیوم بعد از اکسیژن و سیلیسیم سومین عنصر فراوان در پوسته زمین محسوب میشود کاربردیترین فلز بعد از آهن بوده به طور کامل قابل بازیافت است و 45 درصد نیز قابلیت ذخیره انرژی دارد. این عوامل سبب گردیده تا این فلز در 31 سال گذشته در بین کل فلزات بیشترین رشد مصرف را به خود اختصاص دهد. بوکسیت سنگ معدن فلز آلومینیوم است که عمدهترین منبع برای تهیه آلومینیم میباشد ماده اولیه و اصلی جهت تولید این فلز اکسید آلومینیوم یا آلومینا Al2O3) )با درصد خلوص باال بوده ودر حدود 41 درصد آلومینا جهت تولید آلومینیوم استفاده میشود. تقریبا دو تن آلومینا برای تولید یک تن آلومینیوم اولیه مورد نیاز است. ذخایر جهانی بوکسیت بالغ بر 55 تا 75 میلیارد تن بوده و کشورهای استرالیا چین و برزیل بزرگترین تولیدکنندگان بوکسیت در جهان هستند. هم چنین کشورهای چین روسیه آمریکا کانادا و استرالیا بزرگترین تولیدکنندگان آلومینیون در جهان به شمار میروند. تولید جهانی آلومینیوم در سالهای 2113 و 2119 به ترتیب برابر 97.6 و 94.3 میلیون تن بوده است. همچنین میزان مصرف جهانی آلومینیوم در سال 2111 حدود 91 میلیون تن و در سال 2119 حدود 53 میلیون تن بوده و پیش بینی میشود این میزان تا پایان سال 2115 به 53 میلیون تن و تا پایان سال 2121 به حدود 67 میلیون تن برسد که بیشترین سهم مصرف متعلق به چین خواهد بود. در حال حاضر ایران با برخورداری از 3 کارخانه تولید آلومینیوم المهدی ایرالکو و هرمزال با ظرفیت 957 هزار تن رتبه هجدهم جهان را از نظر میزان ظرفیت تولید الومینیوم داراست. پیش بینی میشود ظرفیت تولید آلومینیوم ایران تا سال 1346 به 475 هزار تن در سال برسد و طبق سند چشم انداز ایران باید تا سال 1919 حداقل 1.5 میلیون تن ظرفیت تولید آلومینیوم ایجاد کند. بنا به پیش بینی کارشناسان بازار آلومینیوم در سالهای 2115 و 2116 با مازاد عرضه)به ترتیب 311 و 281 هزار تن( و از سال 2117 با مازاد تقاضا مواجه خواهد شد که بخش عمده این افزایش تقاضا ناشی از اقتصاد روبه رشد آمریکا چین و هند و افزایش تولیدات ماشینآالت در این کشورها است. به طور کلی و صرفنظر از مهمترین عامل تاثیرگذار در فلزات اساسی که همان عرضه و تقاضاست قیمت فلزات اساسی به عواملی همچون نفت و نرخ برابری ارزها نیز وابسته است. 31